Krwiomocz i krwinkomocz wykryte przez pacjenta, lekarza lub podczas badań laboratoryjnych zawsze wymaga wyjaśnienia. Często krwiomocz lub krwinkomocz mogą być objawami stanów zapalnych co może uścpić czujność pacjentów a niekiedy także lekarzy podstawowej opieki. Pacjent z tym objawem każdorazowo piowinien mieć wdrożoną procedurę wyjaśniającą ponieważ może być on pierwszą oznaką poważenj choroby układu moczowego.
W diagnostyce różnicowej obok stanów zapalnych dolnych i górnych dróg moczowych musimy wziąć pod uwagę takie schorzenia jak: kamicę układu moczowego, nowotwory dolnych i górnych dróg moczowych ale również endometriozę, torbiele nerek, wrodzone wady układu moczowego, ciała obce (w tym cewniki moczowodowe i cystostomijne), schorzenia żeńskich narządów płciowych i w końcu krwinkomocz idiopatyczny(o nieustalonej etiologii) Do podstawowych narzędzi diagnostycznych po zebraniu wywiadu i badaniu przedmiotowym przeprowadzonym przez lekarza są badania pomocnicze: Do badań laboratoryjnych zaliczamy: badanie ogólne i posiew moczu, cytologię osadu moczu, badania surowicy krwi z oceną parametrów zapalnych Do badań obrazowych stosowanych w diagnostyce zaliczamy: USG układu moczowego z oceną dobrze wypełnionego pęcherza moczowego i jamy brzusznej, badanie CYSTOSKOPOWE będące podstawowym urologicznym narzędziem diagnostycznym z powodu konieczności jego wykonania jako wiodącego badania do wykrywania guzów pęcherza moczowego, TK jamy brzusznej i miednicy małej bez kontrastu oraz z kontrastem i fazą urograficzną- ocena kamicy i zmian nowotworowych i nienowotworowych górnych dróg moczowych, urografia dożylna oraz URS diagnostyczny czy RIRS- tzn badania endoskopowe górnych dróg moczowych. Po ustaleniu wskazań, lekarz kieruje pacjenta na wybrane badania. Częś z nich wymaga odpowiedniego przygotowania. Po uzyskaniu wyników lekarz współnie z pacjentem ustalają optymalny schemat leczenia oaprty na wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego- tj najnowszej wiedzy medycznej. Możliwe jest skierowanie na zabieg w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych.